Araçların Amaç Olması

Çeşitli düşünce gruplarıyla çağdaş yönetim ve şirketlerin dijitalleşmesi kavramlarını tartışıyorum.

Dün yazıyla özetlediğim, 27 Ocak Çarşamba günü TV yayınımızda savunduğum konular, bu tartışmalar sayesinde içselleştirdiğim fikirlerdir.

🙂

Bu tartışmalar sırasında ortaya çıkan konulardan biri şudur: Mevcut yönetim biçimleri giderek özü kaybetmiş ve şekilci olmuşlardır. Bu nedenle araçlar amaç olmuşlardır.

Sanayi Devriminin sonrasında, büyük şirketleri yönetmek için ortaya çıkarılan bürokrasi [1] , [2] “it ite, it kuyruğuna” diye anılan yönetim tarzına dönüşmüştür.

• Bütçe, denetim ve unvanların araç olmaktan çıkıp amaç olmasını da Bürokrasi Kullanımları yazısından okuyabilirsiniz.

Kurumlara verilen eğitimler de araçların amaç olmasına katkıda bulunmaktadır.

Amaç aslında bir projeyi düzgün yönetmek olmalıdır. Ancak İK bürokrasisi kısa süre içinde “Project Visio sertifikası almak” veya “MS Project öğrenmek” gibi amaçları öne çıkartır. Projeyi iyi yapmak değil, kursa gitmek ödüllendirilir.

• Bir benzerini üniversitelerde görüyorum. Önemli bir konuşmacı gelecek… Öğrencilere “Mutlaka dinlyin” denildiğinde “Sertifika veriliyor mu?” diye soruyorlar. Bilgi edinmeyi değil, sertifika almayı amaçlıyorlar.

Amaç, her bir departmanın üretime veya maliyetlere katkısını bulmaktır. Bu sayede nihai hedefler tutsa bile birilerinin dalga geçtiğini, başkalarının çok çalışarak bunu örttüğünü görebilirsiniz. ABC (Activity Based Costing – Faaliyet Temelli Maliyetlendirme) bu amaçla ortaya çıkmıştır. ABC eğitimi alıp sertifika sahibi olanların pek azı, departman bazında verimlilik (Dikkat: kârlılık demiyorum) ve hedefe katkıyı ölçebilmektedir.

• Düşünce grubu toplantımızda bu durum “Sanat sanat içindir” esprisiyle anıldı.

Araç – amaç karışınca, müşterilerine kağıtsız ortam satan şirket kendi içinde ıslak imza olmadan iş yapmaz.

• Teknoloji şirketlerimizin çıkardıkları (kötü anlamıyla) bürokrasi, hepimizi yıldırır.

27 Ocak Çarşamba günü “CEO’lar ve Dijitalleşme” konulu TV yayınımızda bu araç – amaç değişiminin en yıkıcı örneğini tartıştık. Her 3 veya 6 aylık dönemde önemli başarı ile şirket değerinin arttırılması istendiğinden, CEO’lar uzun vadeli ve sürdürülebilir gelirler için yatırım yapmıyor. Yeni şirketler satın alıyor veya maliyet kısmak için kısa vadeli getirisi olmayan (araştırma gibi) departmanları kapatıyorlar. Herkes hem elindeki hisse senetlerinin değerinin her 3 aylık dönemlerde artmasını istiyor, hem de batan şirketlerin yüksek maaşlı yöneticilerine kızıyor.

😉

Sahte diploma ile bir görev edinip, başkalarının evraklarındaki sahteleri ayıklamaktan sorumlu olunan yerler var ya… Onlar, araç – amaç değişiminin örnekleridir.

Araçlar çok önemsenip performans kriteri olmaya başlarsa, hemen amaç olmaya başlar.

Sizde bu durumda suç kimin?

.

Etiketler: araç - amaç dönüşümü, bütçe, danışman, eğitim, insan kaynakları, performans değerlendirme, performans ölçümü

Kategori: İş hayatı