Webgirişim şirketlerinin değerlemesi güncel bir konu. Geçen hafta üzerinde biraz konuştuk.

Sohbet ettiğimiz arkadaş finansman kökenlidir. Daha önce şirket değerlendirme süreçlerinde yer aldı, uzun süre ABD’de yaşadıktan sonra Türkiye’ye döndü ve şimdi bir webgirişimin Yönetim Kurulu’nda yer almakta. Yatırımcılarla görüşmeleri sürdürüyor.

Onun geçmişte çalıştığı bir şirketin satışı sırasında, benim yaptığım şirket değeri modeli kullanılmıştı. Bu sayede birbirimizin bilgi birikimlerini de biliyoruz.

🙂

Artan webgirişim fiyatlarını tartıştık. Yakın geçmişte bir projeye baktığımı, ama benim düşündüğümden kat kat fazla fiyat verildiğini anlattım. Kendisi bir webgirişimi yönettiği için, bu yüksek fiyatı oluşturan etmenleri sordum.

“Düzeltme yapılır” dedi. İlk anda anlamadım. Açıkladı.

“Olası gelirler ile değerlendirme fiyatı arasında uçurum olmaya başlarsa, bir yerde düzeltilir.”

Gerçek uzman görüşlerine her zaman saygı duyarım. Unutmayalım, dot com boom da böyle olmuştu.

😉

Yukarıdaki resmin alındığı sitedeki “Girişimciler risk-seven kumarbazlar mıdır?” yazısını da öneririm.

🙂

Bilgi güvenliği isimli yazımın yorumunda Y. Emre Güzer “facebook’ta yer alan bilgilerin birçoğunu müşterilerinizden 1.000 dolar ödeyerek alamazsınız” demişti.

Verinin ve bilginin değeri konusunda çok şey söylenmiştir. Bu konuda başımdan geçen bir olayı  anlatmıştım.

Bilginin sabit bir değeri yoktur. “Bir banka hesaplamış. Müşteri telefon numarasının 1 dolar ettiğini bulmuş” efsanesi, “dot com boom” öncesinde (anlam bulamazdı ama) taraftar bulurdu.

Şimdi ise, taraftar bulmak bile zor.

Öğrencilerime anlatırken “o müşterinin içinde bulunduğu segmente, olası yaşam boyu değerine,  satın alma ihtimali olan ürüne, başka iletişim bilgisi olup olmadığına ve daha bir çok şeye bağlı olarak değişeceğini” vurgularım.

Örneğim de şudur: Sözlüye kalktınız. Öğretmen, Çanakkale Zaferi’nin tarihini sordu. Bilemediniz. Sözlüden sıfır alan, ağzıyla kuş tutsa sınıfı geçemiyor. O sırada biri size fısıldadı. “18 Mart 1915” diye… Söylediniz. “Aferin” aldınız ve sınıfı geçtiniz.

“18 Mart 1915” yanıtı sizin için bir yıl değerindedir. Tam o saniye için.

Bilemeseydiniz, ertesi gün herkes sokakta size bu tarihi söyleseydi, hiç değeri olmazdı.

Özet: Bilginin değeri bir çok değişkene bağlı. İsim, adres, telefon numarası çok değerli olsaydı telefon rehberlerini para arabaları ile dağıtırlardı.

🙂

Yakından izlediğim sitelerden biri mycustomer.com. 9 Temmuz 2008 tarihinde Stuart Lauchlan tarafından yazılan manşet haber/yorum şöyleydi. “Gartner ve AMR Araştırma’ya göre, CRM pazarı büyümeye devam ediyor”

Birçok ülkede, özellikle ABD’de ciddi ekonomik sıkıntılar var. Ama CRM donanım ve yazılım pazarı büyümeyi sürdürüyor. Bu yazıda yüzdelere ve milyon dolarlara girmeyeceğim. Merak ederseniz, kendiniz okursunuz

Burada değinmek istediğim konular şunlar.

Gartner’ın araştırma direktörü Sharon Mertz demiş ki:

• ABD (%53) ve Batı Avrupa (%32) yatırımlarda başı çekiyor. Ama büyüyen (Orta Doğu, Afrika, Doğu Avrupa) pazarlarda CRM yazılımları 2006’ya oranla %40’dan fazla büyüme göstermiş.

• “CRM satıcıları şirketlerin kendi müşterileri için optimum terübeyi yaratmasını sağlayacak ürün, hizmet ve sözleşmeler sunmaya odaklanmalı”  (Bence, Sharon Mertz “CRM satıcıları da CRM yapsa iyi olacak” demek istemiş 🙂 )

• Öncelikler on-line topluluklar, işgücü optimizasyonu, analitik, çok kanallı kampanya yönetimi ve pazarlama kaynakları yönetimi. (“CRM kaynakların etkin kullanılmasıdır” demiştim ya… İşte ispatı…)

• Kurumlar, başarılı CRM stratejileri ile sosyal ağların gücünü proaktif olarak yönlendirmelerine yardımcı olacak teknoloji ve hizmetleri sağlayan satıcıları arıyorlar. (Diyorum ki, sosyal ağların gücünü,  CRM sistemlerine aktaracak yazılımlar moda olacak. “Kim, kiminle ilişkide” sorusunun yanıtı, CRM sistemlerine aktarılacak.  Sosyal ağ siteleri, kendileri ile entegre olmak isteyen büyük CRM satıcılarından epey para toplayacak. Yakında CRM’de iddialı bir şirketin (Oracle, SAP veya bir rakiplerinin) facebook’u satın aldığını veya facebook entegrasyonu araçlarını satmaya başladığını duyarız.)

AMR Araştırma da büyümeyi ilginç buluyor. “Dot com boom’dan beri en hızlı büyüme 2007’de gerçekleşti” diyor. AMR Research’ün Araştırma Direktörü Roy Bois diyor ki:

• Ekonomik koşullar ne olursa olsun, müşteri odaklılık ve müşteri tecrübesi yönetimi konusundaki evrensel trend, müşteri yönetimi yatırımlarını ateşlemeye devam edecek.

• Bazı kategoriler, örneğin pazarlama analitiği, gelecekteki talep ve promosyon ve kampanyaların etkileri konusunda daha iyi görüş sağlayarak müşteri davranışının öngörülmesi, zorlayıcı ekonomilerde daha önemli olmaya başlıyor. (Bence: (1) Evet, gelişen ülkelerdeki rekabetçi ortam, daha etkin kaynak kullanımı gerektiriyor.  (2) Buna rağmen, bu cümle “CRM eşittir analitik” anlamına gelmiyor. Dikkat, sadece analitik’e yönelenler “müşteri tecrübesi” kavramını atlayabiliyor)

• Eğer başarı oranları artmazsa ve sahip olma maliyetleri düşmezse, kurumlar CRM yatırımlarını anlamlı bulmayacak, özellikle bütçeler daralmaya başlayınca… (Benim yorumum: dot com boom’dan önce de CRM yatırımları başını alıp gitmişti. Sonra da %70’lere ulaşan başarısız çalışmalara şahit olduk. Tekrarlanıyor galiba… Satıcılar müşterilerini başarısızlığa sürüklüyorlar, gibi geliyor bana)

Yazının devamında birçok değerli bilgi ve öngörü de var. Benim tercüme hatalarımdan arınmış şekilde makalenin tamamını okumak isterseniz, buraya tıklayın.