6 Ekim’de Marka ve Ego yazısını Twitter’dan:

diye tanıttım.

Sevgili Umut Aydın, yurt dışında çalışan bir arkadaşından dinlediği Türk iş adamı öyküsünü iletti.

Biliyorsunuz… Her fırsatta kavramların kültür ile ilişkisini vurgulamaya çalışırım.  Bu CEO da, yurt dışında ofis açmış ama global olmayı bırakın “sınır ötesi” bile olamamış.

Zaten

• global
• uluslar arası
• sınır ötesi
• glokal (uluslararası şirket, yerel strateji)
• yerel

gibi kavramları [1] , [2] , [3] , [4] sorgularım.

Aralarındaki farklar aslında iş yapma biçimiyle değil, düşünme şekliyle ilgilidir.

😉

Perakende Trendleri yazısında erkek hazır giyimi sektörünün duayeni Sn. Abdullah Kiğılı’nın “Türkiye’de erkek hazır giyimi ve blucin markaları çok güçlü. Yabancılar bu sahalara giremiyor” dediğini ve bu görüşe hiç katılmadığımı yazmıştım.

Yabancı ülkeye girmek için dükkan açmak gerekmediğine Teknoloji Perakende’nin Hizmetinde – 3 yazısında değindim.

Bugün bu konuya bir başka açıdan dokunacağım.

2 – 3 sene önceydi. Hani pantalonların kalçanın en geniş yerine kadar indiği dönemler… Tamirci çatalı esprisinin geçerli olduğu zamanlar… Kendime düşük belli olmayan pantalon aradım, bulamadım.  Çok sayıda AVM’de, onlarca dükkana girip çıktım. Blucin rengini kendi adı yapan MAVİ başta olmak üzere, yerli hazır giyim markalarının hemen hiçbirinde yoktu.

Hem yüksek (bence normal) bel düzeyinde, hem de çok cepli olan pantalon baktığımda ise, yerli markalar tümden kayıp…

Her iki ihtiyacımı da yabancı markaların buradaki dükkanlarından giderdim.

🙂

Çok cepli (bize avcı yeleği veya fotoğrafçı yeleği diye anılan) yeleklere geldiğimiz zaman, yerli markalar fiyat ve kalite olarak yabancı markalara yanaşamıyorlar bile. (Yazıyı hazırlarken Google’dan baktım. Yine hep yabancı markalar var.)

Sıkça yurt dışına çıkabilen arkadaşlarımın büyük çoğunluğu, iç çamaşırlarını bile dışarıdan alıyorlar. Bazılarının Türk Malı olduğu biliniyor, ama “kalitelisini burada aynı fiyata bulamıyoruz” diyorlar.

🙁

Babalar günü için eşine hediye arayan Tuğçe Cengiz’in yazdıklarını okuyun:

Daha küçüklüğünden başlayıp

baba olduğu zaman da

“Babalar Günü” gibi özel günler için bile kravat, kazak, parfüm dışında bir fikir veya ürün ortaya çıkartma…

Sonra “Güçlüyüz… Yabancılar gelemez…”

😛

Niş pazar tanımını şu şekilde öğrenmiştim: Bir markayı (veya yerel birkaç markayı) besleyecek kadar büyük, ikinci (veya uluslar arası) markanın girmesini özendirmeyecek kadar küçük olan pazarlar…

Burada erkek hazır giyim pazarı da yeterince büyük veya kârlı olmadığı için agresif şekilde girmiyor olabilirler mi?

Bir sorum daha var. Yukarıda Tuğçe Cengiz‘den alıntıladığım “tüketici öngörülerini” karşılamak için dükkan açmaya gerek var mı?”

.

Bir marka eğitiminde dinleyiciydim. Eğitmen katılımcılara kendi çalıştıkları şirketlerin özelliklerini sordu.

Uluslararası bir firma tarafından satın alınan şirketlerini GLOBAL diye tanımladılar. Aklıma beş buçuk sene önceki bir yazı geldi.

“Yabancı bir şirketin sizi satın alması, şirketinizi veya markanızı global yapar mı?” diye sordum.

Katılımcılar tecrübeli ve bilgili olduklarından, hemen yanıt vermek yerine biraz düşündüler. İçlerinden biri “Sizce global olmanın ölçütleri nelerdir?” diye sordu. Kavramlar ve tanımlar konusuna düşkünlüğüm nedeniyle bu “ölçütü ne?“sorusunu çok takdir ettim.

Kendimce yanıtladım.

• Yabancı müşteri oranınız, sektörünüzdeki diğerlerinden çok daha fazla mı?
• Internet sitenizde kaç dilde açıklama ve tanıtım var? Bunların ziyaret edilme sıklıkları nedir?
• Basılı malzemelerinizin ne kadarı yabancı dilde? Hemen her formunuz, sözleşmeniz yabancı dilde mi?
• Çalışanların ne kadarı yabancı dil biliyor?
• Yabancılar için özel ürünleriniz var mı? Örneğin, banka ise “Expat Paketi” var mı?
• Sizin şirketinizden kaç kişi, diğer ülkelerde çalışıyor?

Türkiye’ye gelen bazı şirketler, burayı sömürge zannedip kendi orta kalite elemanlarını burada işin başına getiriyorlar. Buradan sadece birkaç kişiyi, sonra yeniden burada çalıştırmak üzere eğitiyorlar. Bunlara bırakın global (küresel) demeyi, uluslararası bile diyemeyiz diye düşünüyorum.

Siz de, kendinizi sorgulayın.

• Küresel misiniz? (global)
• Uluslararası mısınız? (international)
• Sınır ötesi misiniz? (cross-border)

Hangisi?

😉

Not: Facebook’da sordum.

Aldığım yanıtlardan bazıları:

Zeynep Ergin Erdemir

• Global = Dünyanın bir sürü ülkesinde şubesi olan firma. PG gibi… Dışişlerinde bağımlı, içişlerinde bölge bölge kontrol mekanizmaları olan. EMEA ayrı yönetim vs gibi… Hatta “ya bu şirketin merkezi New York mu, Londra mı?” gibi sorular bile sorulabilen şirketler.
• Uluslararası = Tek bir merkezden yönetilen ve farklı ülkelerde şubeleri olan firma.
• Sınır ötesi = Merkezi tek bir ülkede, operasyonları başka ülkelerde olabilen firmalar (inşaat şirketleri gibi.)

Görkem Gülcan

• Global, bakış açısı (çok kültürlü)
• Uluslararası, ilişkiler (yurt dışında iş yapan tek kültürden oluşan firma)
• Sınır ötesi, harekat (operasyon, proje odaklı)

Murat Durak

• Global: Dünyanın bir çok ülkesinde yatırımları olan ve faaliyet gösteren ademi merkeziyetçi yönetim yapısına sahip ve farklı milletlerden üst yöneticileri olan şirketler. Örnek: P&G
• Uluslararası (international): Dünyanın bir çok ülkesinde ticaret yapan, merkeziyetçi yönetim yapısına sahip, kararların merkezden alındığı ve faaliyet gösterdiği ülkede uzantıları veya ortaklıkları olan ve genelde üst yönetimin şirketin merkezinden geldiği şirketler. Örnek: ulker
• Sınır ötesi (cross-border): Sınır ötesi ticaret yapan ama temel iş gücünün faaliyet gösterdiği ülkede bulunan merkeziyetçi yönetime sahip şirketler. Örnek: ENKA İnşaat

Cenk Kanıkman

• Global : Moon
• International : Messi
• Cross border: Melo

• Ay: Herkes tarafindan bilinir, izlenir hatta kendisine tutulan ve goz kamastıran bir kitleye sahiptir. Fakat, tam olarak koordinatlarini kimse bilmez.
• Messi: Dunya’nin bir cok yerinde, ne is yaptığı bilinir ama bazilari sadece ya ismini duymustur ya da bir baskasi tarafindan, neler yaptığı anlatılmıştır.
• Melo; Sadece Turk taraftarlar ve futbol ile ilgilenenler bilir. Kendi ulkesinde (Brezilya) siradan bir futbolcudur ama burada “bir sey” sanılır.

Pınar Demir

Güncel örnek HSBC ve Türkiye pazarından çekilme kararı… ki ülkelerin siyasi sosyo kültürel ekonomik yapılarına göre yabancı yatırımcı potansiyeli geliş ve gidiş sebepleri… expat ların tercih ettiği ülke ve firmalar…Global şirketler dünya pazarına hakim, sağlam sermayeli, güçlü lobili sirketler olmalı. Atılan adımlarla borsaya artı yada eksi yön verme hamleleri de önemli tabi

🙂