Yeni Medya ve Sosyal-izm
Bugünlerde herşeyin başına ya yeni geliyor, ya da sosyal kelimesi. Sonuçta ikisi birden kullanılmaya başlandı. Artık çifte kavrulmuş “Yeni Sosyalizm”den bahsediliyor ya. Kuramsal kökenlerini sorgulamak istedim. Benim taraftan bakınca, pek de “yeni” değil. 1960’lardan beri vardı. Bence internet sadece ivmesini (hızını ve gücünü) arttırdı.
😉
1950 – 1970 yıllarında Dünya’nın en bilinen ekonomisti olan John Kenneth Galbraith sermaye piyasalarının oluşmasını, hisselerin halka yayılması olgusunu şöyle değerlendiririyordu.
“Yöneticilerin artistlerle oynaşmaları, şirketlerin rüşvet verirken yakalanmaları borsadaki hisse değerlerine yansır. Şirketleri yönetenler toplum tarafından hoş görülmeyen işler yaparlarsa hisselerin değeri düşer. Bundan en büyük zararı ana sermayedarlar görür. Onlar da bu yöneticiyi cezalandırır”
Hisselerin halka dağılması sayesinde dolaylı olarak toplumun şirket üzerinde denetimi oluştuğunu, toplumun uygun görmediği davranışların engelleneceğini düşüyordu. Böylece New Affluent Society kitabında kendisinin “Yeni Sanayi Sosyalizmi” (New Industrial Socialism) diye isimlendirdiği kavram ortaya çıktı.
😉
Bugünlerde sosyal mecralar sayesinde, toplumsal duyarlık yaygınlaştı. Uluslararası şirketlerin gelişmekte olan ülkelerde doğal kaynakları (ormanlarını, madenlerini, vs.) hatta başta çocuk işçiler olmak üzere insanlarını sömürmeleri, denizleri ve nehirleri kirletmeleri gibi konular sadece hissedarların değil, artık tüm toplumun tepkisini çekiyor.
Eskiden sadece maddi paydaşlar (küçük hissedarlar, büyük ortaklar, çalışanlar, yöneticiler, vs.) ilgi gösteriyordu. Artık hemen herkes tepkisini belirtiyor. O ürünü daha ucuza alabilecekken, dünyanın öbür ucunda çocuk işçi çalıştırılmasına veya çevrenin umarsızca kirletilmesine karşı geliyor. (Bu nedenle artık Değer ≠ Para diye tutturuyorum [1] ve [2] .)
Bence ana kavram değişmedi. Bilişim devrimi ile değişen, görece paydaş olmayanların hesap sorar duruma gelmesidir.
😛
Bu aşamada neyin hesabının sorulduğuna, neye karşı tepki gösterildiğine dikkat etmek gerekir. Aksi koşulda yeni sosyalizm de adaşı gibi kısa ömürlü olur.
Sorgulamalarım sürüyor.
😉