Geçmiş yıllarda final sınavını yaparken,  soruları MBA katılımcılarına verdikten hemen sonra sosyal mecralarda paylaştım.

Hemen her sene “Hocam, üst sınıflardan kimseyi tanımıyorum. Onlara soramadım. Sizin sınavlarınız, sorularınız nasıl oluyor?” diye sorarlar. Verdiğim tüm dersler, bilginin araştırılması ve kullanılmasıyla ilgili olduğu için sorarım:

– Bu sorunun yanıtını araştırdın mı?
– Evet hocam, arkadaşlarıma sordum.
– Arkadaşlara sormak, yeterli araştırma mı?
– Başka ne yapabilirim ki?
– Google’a girip “uğur ozmen, CRM, final” yaz, bakalım ne çıkacak.
– 😮
– Okuma malzemelerinin olduğu uzaktan CRM eğitimi sitesine girip arama alanına “final” yazsan, zaten bu soruyu sormazdın.

😉

Sadece öğrenciyi eleştirmeyeyim.

Ailesinde “Bu sorunun yanıtını kendin araştır. İstersen kaynak bulmanda yardımcı olabilirim” denilmemişse (ki bir yaştan sonra kaynak bulmasına yardımcı olmayı da tartışmalıyız), sorgulamak daha küçük yaşlarda öğretilmemişse; ilkokul, ortaokul ve lisede ezberleyerek sınıfları geçmişse…

Açık kitap, serbest internet hakkı verildiğinde ödevlere ve sınavlara yeterince çalışmıyorlar. Sorunun yanıtı Google’da yoksa şaşırıyorlar.

Ya kendileri araştırıp bulmak yerine kime soracaklarına odaklanıyorlar.

Ya da soruya yanıt vermek yerine ilgili ilgisiz ne bulurlarsa yazıyorlar.

• Tekrarlamamak için buraya yazmadım.Lütfen şuraya bakın. Aslında 7 – 8 satırda yanıtlanacak soruya, yanıt olmayan 30 satır yazıyorlar. O kadar ilgisiz cümleyi nereden bulduklarına şaşırıyorum.
• Her dönem başında uzun uzun “Sadece soruya yanıt verin. Çok satır yazarsanız çok not alamazsınız. Aksine, yanıt olmayan cümleleriniz arttıkça, hakkınızda olumsuz düşüncelerim artıyor” diye uyarıyorum.

Aynı hatayı sınavlarda da yapıyorlar.

🙁

Açık kaynak ile ilk sınavı yaptığımda sorulardan biri:

Değer segmentasyonu, neden doğru müşteriye doğru teklifi sunmak için kullanılamaz?

Doğru yanıt çok kısa:

Dönemin rüzgarını yakalamış olan bir inşaat müteahhiti de, üç nesilden beri soyadıyla anılan holdingin yurt dışında eğitim almış patronu da dolar milyoneri olabilir. Ancak duyguları, düşünceleri, tercihleri, beğenileri ve beklentileri çok farklı olacağından, teklif yapısı oluştururken değer segmentasyonu kullanılamaz. Her sektöre göre değişen davranışsal segmentasyon modeli kullanılır.

Öğrencilerin bir kısmı bu yanıtın yakınından bile geçmemiş ve daha önce yayınladığım

• Değer Segmentasyonu – 1
• Değer Segmentasyonu – 2
• Değer Segmentasyonu – 3
• Değer Segmentasyonu – 4

yazılarında geçen hemen her kavramı yazmışlar. İkibuçuk sayfa dolusu yazılmış ama SORUNUN YANIT YOK.

Bu nedenle her sınav sorusunun altında “Lütfen sadece soruyu yanıtlayın. En çok 20 satır / 200 kelime içinde yanıtlayabilirsiniz” yazılıdır. “Anlatım zorluğu çekebilir ve daha ayrıntılı anlatmak isteyebilir” diye düşünerek genelde sorunun olası yanıtının 3 katı kadar satır veriyorum.

Yine de satır ve kelime sınırını aşmasına rağmen soruyu yanıtlamayanlar çıkıyor. Özellikle açık kaynak sınavlarda, bu durum daha fazla oluyor. Deneyimlerim, açık kaynak sınavların öğrenci lehine olmadığı yönünde. Aksi yönde tecrübesi olanları dinlemek isterim.

• Biz öğrenciyken ODTÜ’de bazı bölümlerde yanlış yazanlardan puan kırılırdı. 100 üzerine eksi 18 alan hatırlıyorum. (Derste anlattım. Eski ODTÜ’lü bir öğrencim “Hocam ben eksi 24 almıştım” diye anlattı.) Bence not kırarak değerlendirmek doğru yöntemdi. “Belki fazla puan verir” diye satırlarca yazmayı engelliyor.

Ödevlerde ve uzaktan sınavlarda hemen bir Whatsapp organizasyonu kuruluyor. Bazı hocalar yıllardır benzer sorular sordukları için, bu oluşumlardan şikayetçi. Benim hepi topu 20 öğrencim olduğu ve sorularım yorum gerektirdiği için, radar altı kalıyorum.

• Birkaç kez, Whatsapp grubu lideri yanlış anlamış. Bazı ödevler saçma ve birbirine benzer şekilde yanlıştı. Kim olduğunu bilmiyordum ama “Kılavuzu karga olanın…” esprisini bolca yaptım.

Uzaktan sınavlarda, öğrencinin kendi sorumluluğuna bırakıyorum. Sadece önceden uyarıyorum. Sonuçta kendileri bilir.

😉

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde CRM dersi veriyorum. Sınıftaki eğitimde MBA katılımcıları neredeyse “iş başı eğitim” gibi projeler yapıyorlar. Yoğun proje ödevleri olduğundan final sınavı yapmıyorum.

Uzaktan eğitimde (e-MBA’de) ise, final sınavı yapma zorunluğu var. Son yıllarda final sorularını gerçek hayattan (sosyal medyaya yansıyanlardan veya bana bildirilenlerden)

• Bir otelin müşteri şikayetinden,
• İdefix’in müşteri şikayetinden,
• Yemeksepeti.com’un bir mesajından,
• Bankaların kart işlemlerinden,
• Nadiren de okuma malzemelerinden

seçiyorum. (Daha fazlasını öğrenmek isterseniz  uzaktanCRMegitimi.com‘da “final” yazarak aratabilirsiniz.)

😉

Gelecek dönemin bazı final soruları şu konulardan:

İlki itiraf.com’dan

Bir de Twitter’dan

Soruyu vermedim ama sınavın örnek vakaları bunlar.

😉

İsteyenler kendisini deneyebilir.

Tabii ki önce soruyu tahmin etmek gerekiyor.

😛

Bir dönem daha bitti.

Geçmiş ders yıllarında yaptığım gibi bazı öğrencilik hallerini derledim.

Dersi sınıfta işliyoruz. Çeşitli konuları anlatıyoruz. Ertesi hafta kendi seçtikleri bir sektöre bizim anlattıklarımızı uyguluyorlar. Onların uygulamalarını tartışıyoruz. Böylece kulaktan dolma değil, iş başında eğitim gibi yapıyoruz. Bu tartışmalardan sonra düzeltip gönderdikleri ödevlere not veriyoruz. Dolayısıyla okuyarak değil, derse gelerek öğreniliyor.

Ürün yönetimi dersinde başlattığımız yöntemi, CRM dersinde de uyguluyorum.

Aslında, çok fazla akademisyenin tercih edebileceği bir yöntem değil. Ders verenin işini çok zorlaştırıyor. Grup sayısı kadar firmaya danışmanlık vermek gibi bir iş. Ama yıllardan beri iş hayatındayım. Bu nedenle, böyle bir yöntemi uygun buluyorum. Blogda ve sosyal mecralarda yapılan yorumlarda yöntemin beğenildiğini de gördük.

Şimdi bu dönemin öyküleri

Bir derste hızlı sınav (pop quiz) yapmaya karar verdim. Sınıfın yarısının kalem veya kağıt getirmeyeceğini tahmin etmiştim. Maalesef haklı çıktım. (Bende bol miktarda yedek kalem ve kağıt vardı.)

Bazıları bizzat sınıfta işlenen ve öğrenilen bir derse geliyor, ama hiç not tutmuyor. Sınıfta not tutmanın önemini bilmeyenlere şunu okumalarını öneririm.

🙂

Bir hafta önce “projenizin sermaye ihtiyacını ve başabaş noktasını şöyle anlarsınız” diye fizibilite raporundan bir satıra nasıl bakılacağını anlatmıştım. Sınavda sorular şöyleydi:

• Projenizin sermaye ihtiyacı nedir?
• Başabaş noktasına ne zaman ulaşıyorsunuz?

Bize gönderdikleri fizibilite ödevlerine bakmaları da serbestti. Sadece 2 ayrı rakam yazılması gerekirdi. Lakin sınıfta bunu yapan çıkmadı.

🙂

Dönemin başında ayrıntılı şekilde anlatıyorum. Linkini de veriyorum. Derste öğrenme yöntemi nedeniyle yoklama aldığımı ve sınıfa gelinmesine dikkat ettiğimi söylüyorum.

14 haftalık dönemin sadece 6 dersine gelen kişi sınıf geçmeyi umuyor.

🙂

Bu durumda sınıfta bırakacağımı, ama isterse uzaktan eğitim öğrencileri ile birlikte Final sınavına girebileceğini söylüyorum.

Final sınavı tarihini beğenmiyor. Kendisinin kış tatiline denk geldiği için sınava girmiyor.

🙂

Sanırım “MBA = Masrafını Babamdan Alın” sanıyor. Benim görüşüm ise kaynak israfı olduğu yönünde.

Geçmiş dönemlere ait “Öğrencilik Halleri” yazıları şurada: [1] , [2] , [3] , [4] , [5] .

Bu dönemin öyküleri bitmedi. Devamı yarın.

Resim şuradan alıntıdır